- Nie można zostawić dyżurów nocnych w dotychczasowym kształcie, bo obecny system się nie sprawdza - wskazują farmaceci. W ramach akcji #nocNIEwaptece prezentujemy kolejne opinie aptekarzy dotyczące nocnych dyżurów.
Paulina i Mikołaj Front
W obecnej formie dyżury nocne nie mają praktycznie żadnego sensu. Głównym asortymentem sprzedawanym na takich dyżurach są rzeczy, które można spokojnie kupić w dzień (kosmetyki, prezerwatywy, środki na porost włosów). Pacjentów, którzy faktycznie potrzebują leku ratującego życie jest niewiele. Większość to po prostu spóźnieni pacjenci. Często tacy, którym o północy kończy się ważność recepty lub tacy, którzy przychodzą tylko dlatego, że to jedyne otwarte miejsce. Mimo wszystko zdarzają się różne sytuacje i ze względu na nie faktycznie dyżury są potrzebne, ale nie w takim wydaniu.
Nocne/świąteczne dyżury powinny być po pierwsze dobrowolne, a po drugie płatne. Niestety bardzo często jest tak, że dyżur nocny/świąteczny przynosi tylko straty dla apteki. Pacjentów jest tak mało, że nie wystarcza na opłacenie magistra, który dyżuruje, nie mówiąc już o jakimkolwiek zysku. Dyżury mogłyby być narzucane przez powiaty tylko i wyłącznie w momencie, kiedy byłyby przez powiat finansowane. Apteki (wszystkie ogólnodostępne) są prywatnymi przedsiębiorstwami i nakazywanie pracy i to jeszcze generując straty, jest precedensem.
Inną, odrębną kwestią jest to, że na problem dyżurów należałoby spojrzeć szerzej. Często dyżurowanie wiąże się dla pracującego farmaceuty z zyskiem (dyżur jest dodatkowo płatny). Dochodzimy zatem do absurdalnej sytuacji, gdzie dyżurowanie się jednocześnie opłaca i nie opłaca. Z perspektywy pracownika to dobry sposób na dorobienie do pensji (ruch jest w końcu niewielki, a dyżury są przecież dodatkowo płatne). Z perspektywy przedsiębiorcy (właściciela) jest to czynnik generujący straty.
Jak zatem można by było zniwelować ten problem? Zlikwidować obrót pozaapteczny. Według niedawnej wypowiedzi ministra Miłkowskiego stanowi on ok. 20 proc. obrotu całymi lekami. Wydawać by się mogło na pierwszy rzut oka, że to niewiele. Jednak biorąc pod uwagę fakt, że dopuszczonych do obrotu pozaaptecznego jest tak naprawdę niewiele pozycji, może się okazać, że ma większe znaczenie niż mogłoby się wydawać. Tutaj również dochodzimy do absurdu, że część leków jest w nocy dostępna zarówno w aptece, jak i np. w sklepie monopolowym czy też na stacji benzynowej. Oczywiście w jednym miejscu mamy wykwalifikowany personel (jakby ktoś miał wątpliwości chodzi o aptekę), a w drugim po prostu sprzedawcę, który nie ma obowiązku znać się na lekach.
Reasumując – nie uważamy, żeby całkowita rezygnacja z dyżurów była sensownym rozwiązaniem. Zdarzają się różne wypadki losowe i trzeba pacjentowi udzielić pomocy. Jednak kwestia dyżurów dotyka wielu kwestii, z którymi branża apteczna się boryka. Brakuje farmaceutów i ogólnie obsady nawet w ciągu dnia. W nocy nagle ten problem nie znika. W wielu przypadkach jest to praca ponad siły (duża ilość godzin spędzonych w pracy) i ciężko po niektórych sytuacjach nie uznać „po co mi to”. Dlatego apteki powinny zmierzać w kierunku profesjonalizacji w każdy możliwy sposób, zamiast być po prostu kolejnym sklepem otwartym 24 godz. na dobę...
mgr farm. Michał Aleksiejczuk
Uważam, że kwestia czy dyżury nocne powinny zostać zlikwidowane, leży w gestii samorządów. Być może taka potrzeba w niektórych powiatach istnieje. Aczkolwiek jestem za kategorycznym zniesieniem OBOWIĄZKOWYCH, BEZPŁATNYCH dyżurów. Fakt, iż urzędnik narzuca prywatnym przedsiębiorstwom obowiązek darmowej pracy, godzi w moje zrozumienie wolności. Jeżeli powiat chce, aby takowy dyżur się odbywał - powinien sięgnąć do kieszeni i na taki dyżur sfinansować we własnym zakresie.
Jeżeli powiat chciałby zorganizować nocny dyżur, powinno się to toczyć drogą przetargową, zgodnie z prawem o zamówieniach publicznych. Powiat rozpisuje przetarg na dyżur w danym dniu/miesiącu/roku, a oferenci (apteki/grupy aptek) składają oferty na organizację takiego dyżuru. Wygrywa najtańsza oferta spełniająca wymagania zleceniodawcy. Proste, uczciwe, cywilizowane podejście.
Farmaceutka (imię i nazwisko do wiadomości redakcji)
Przy obecnym stanie prawnym jestem za likwidacją dyżurów nocnych. Po pierwsze - finansowanie. Druga kwestia to braki kadrowe (statystyki są oficjalnie znane). Po trzecie pacjenci w stanach zagrożenia życia najczęściej kierują swoje kroki na SOR lub całodobową opiekę zdrowotną. Jestem za likwidacją, ale...
Przed podjęciem ostatecznej decyzji najlepiej byłoby zweryfikować zapotrzebowania na dyżury nocne. Określić m.in. liczbę miast, które pozostają bez aptek całodobowych, jaki procent pacjentów kieruje się do apteki w sytuacji zagrożenia życia (zrealizowane recepty) i realizuje recepty w porze nocnej, wiedzę pacjentów na temat tego, jakiej pomocy szukać w aptece oraz świadomość istnienia recepty farmaceutycznej, a także przeanalizować poniesione koszty dyżuru i zyski, itp.
W tej obecnej, kiedy recepty lekarskie oraz recepty farmaceutyczne wysyłane są do SIM, bardzo szybko można sprawdzić, jaka część recept wystawiana jest w godz. 22-7 lub ile leków na receptę jest wydawanych w godzinach dyżurów nocnych w aptekach dyżurujących. Prezerwatywy pacjent może kupić również na stacji benzynowej natomiast po jałowe pojemniki do badania moczu może podejść kilka godzin później. Jeżeli wbrew temu, o czym powszechnie mówią farmaceuci, zebrane dane wykażą, że istnieje realna potrzeba na leki ratujące życie w porze nocnej, ale ich sprzedaż jest tak niewielka, że właściciel ponosi wyłącznie straty, to taka usługa dla obywateli powinna być finansowana z budżetu państwa (tak samo jak opłacany jest lekarz, ratownik, pielęgniarka w ramach całodobowej opieki).
Jeżeli właściciel otrzyma dodatkowe środki, to będzie miał możliwość zatrudnienia kolejnego farmaceuty oraz powiększenia magazynu, aby pacjent faktycznie otrzymał potrzebny lek. W przypadku kiedy dyżury pozostaną, należałoby również zwiększyć świadomość pacjentów na temat tego, jak farmaceuta może im pomóc, a także umożliwić farmaceutom (prawnie) wykonywanie niektórych badań w aptece (np. glukozy we krwi, ciśnienia tętniczego), udostępnienie farmaceucie narzędzi potrzebnych do opieki farmaceutycznej (np. dostęp do IKP).
Wielu farmaceutów mówi, że częściej słyszą na tych dyżurach dzwonek telefonu niż drzwi - opracowanie takiej usługi jak telefarmacja wydaje się być sensowne. Władze powinny rozważyć, czy warto za takie usługi dla obywateli zapłacić (uważam że warto!) i dojść do porozumienia z właścicielami, którzy obecnie z własnej kieszeni ponoszą koszty, niektórych decyzji państwowych urzędników lub wyrzucić usługi opieki farmaceutycznej w porze nocnej, uznać, że aptekarze są niepotrzebni i zostać w średniowieczu.
mgr farm. Marek Pusiarski
Jestem za likwidacją dyżurów nocnych w obecnej formie. Na ich temat powiedziano już chyba wszystko. Obecne rozwiązanie jest złe zarówno dla farmaceutów, jak i pacjentów. Dla dobra wszystkich ,uważam ,że ten problem należy rozwiązać jak najszybciej.
Uważam,że dyżury nie powinny być narzucane przez powiaty. Obecnie obowiązująca ustawa to jedno wielkie nieporozumienie. Najlepszym rozwiązaniem będzie skorzystanie z doświadczeń państw, w których dyżury w aptekach funkcjonują znakomicie od wielu lat.
Dobrym rozwiązaniem byłaby ogólnopolska infolinia z informacją o dyżurach. Nie jest to duży koszt, a znacznie ułatwiłaby życie pacjentom. Obecnie w teorii dyżury są podane na stronach starostw, ale w praktyce na 10 przypadków 8 pacjentów dzwoni do każdej z aptek po kolei. Takie rozwiązanie funkcjonuje np. we Francji.
Dyżury powinna wyznaczać izba aptekarska. Są tam wybrani przez nas farmaceuci rozumiejący specyfikę zawodu. Jestem zdania, że dyżurować powinna każda apteka w powiecie. Bez wyjątku.
Jeżeli chodzi o wynagrodzenie, to można opodatkować leki RX np. kwotą 0,2 zł. Rozliczałby NFZ. Tak to funkcjonuje w Niemczech. Dodatkowo za każdą transakcję bez wyjątków można naliczyć sztywno np. 5 zł. W Niemczech jest to 2,5 euro, we Francji 5 euro w dzień i 8 euro w nocy. Za pojedynczy dyżur apteka w Niemczech otrzymuje ok. 300 ruro. Wiedzą tam, że farmaceuci są doskonale wykwalifikowani i stanowią ważną składową w systemie ochrony zdrowia. Nikt nie wyobraża sobie pracować za zero euro lub zero złotych tak jak jest obecnie w Polsce.
mgr farm. Kamil Kruk:
Absolutnie nie jestem za likwidacją dyżurów nocnych. Nawet jeśli dostępność produktów leczniczych w porze nocnej sporadycznie - np. w jednym przypadku na rok - ratuje życie lub istotnie wpływa na polepszenie zdrowia pacjenta, to właśnie z tego powodu należy ją właśnie utrzymać. Problem polega na tym, że nie wiemy, gdzie i kiedy zaistnieje pilna potrzeba dyżuru i kto z niego skorzysta. Trzeba więc zmusić społeczeństwo do solidarnego ponoszenia kosztów czuwania aptek w gotowości. W tym celu należy po prostu poszukać pieniędzy, bo tylko one stanowią barierę w tej sprawie.
Zapewnienie finansowania dyżurów realne jest tylko poprzez wprowadzenie nowej daniny, być może jedynie w obrębie branży farmaceutycznej, która zasilałaby fundusz celowy. Do rozważenia jest np. opodatkowanie obrotu produktami leczniczymi wydawanymi bez recepty i suplementów diety zarówno w samych aptekach, jak i poza nimi.
Jest obojętne, która z lokalnych struktur będzie przygotowywać harmonogram dyżurów. Musi być to jednak urząd miejscowy, bo ten zna chociażby niuanse infrastruktury. Na pewno nie może zajmować się tym izba aptekarska. Wynagrodzenie farmaceutów faktycznie pełniących te dyżury uregulowałby rynek. Przedstawione rozwiązanie nie jest idealne, gdyż nadal opiera się na tradycyjnym modelu apteki opartej na czynniku ludzkim. Kompleksowe rozwiązanie sprawy dostępności produktów leczniczych w nocy, święta, ale i w dzień powszedni na terenach wiejskich wymaga wyjścia poza schemat, do czego ani samorząd aptekarski, ani władze centralne zwyczajnie nie są zdolne.
mgr farm. Maciej Birecki
Uważam, że dyżury nocne są zbędne. Wystarczy, by niektóre placówki (np. jedna na 50 tys. mieszkańców) były otwarte w godz. 7-22, również w weekendy. Zabezpieczenie pacjentów w niezbędne leki powinno być możliwe u świadczeniodawcy pełniącego opiekę nocną i świąteczną. Powinien on mieć możliwość przekazania pacjentowi takiej ilości dawek leków, aby zostały zaspokojone jego potrzeby do czasu możliwości zakupu leków w aptece.
Niestety, ale aktualnie podczas wielu dyżurów aptek nie jest obsługiwany ani jeden pacjent, bądź są obsługiwane pojedyncze osoby, które przychodzą do apteki, by zaopatrzyć się w preparaty ratujące zdrowie i życie. Powoduje to niepotrzebne generowanie kosztów funkcjonowania apteki, a także wpływa negatywnie na samopoczucie farmaceuty, nasilając u niego zmęczenie.
mgr farm. Marcin Łukasiak, kierownik apteki całodobowej
Likwidacja dyżurów nocnych ograniczy dostęp do leków, obsługujemy SOR i nocną pomoc lekarską. Co ma zrobić matka chorego dziecka po wizycie lekarskiej nocą? Co ma zrobić matka dziecka powiedzmy 25 grudnia? Co ma zrobić staruszek, który przez przypadek został bez leków ratujących życie?
Jedynym rozwiązaniem jest partycypowanie samorządu w kosztach dyżurów i nie mówię tu o wkładzie symbolicznym. Fachowiec zatrudniony w aptece powinien zarabiać godziwe pieniądze. A nie stawkę 25 zł brutto na godzinę.
Więcej o akcji #nocNIEwaptece:
Zobaczcie, co farmaceuci myślą o nocnych dyżurach. Odcinek nr 1
Farmaceuci mają różne opinie na temat dyżurów nocnych. Ale łączy ich jedno przekonanie: nie można zostawić dyżurów nocnych w dotychczasowym kształcie, bo obecny system się nie sprawdza. Dziś w ramach akcji #nocNIEwaptece prezentujemy pierwsze odpowiedzi farmaceutów na na...
Czytaj więcej
Naga prawda o nocnych dyżurach: czarne rękawiczki, żel do USG i prezerwatywy. Ratowanie życia? Raczej współżycia
Facet na koniu kupujący tabletki na gardło, panna młoda w pełnym rynsztunku prosząca o krople nasercowe dla swojego wybranka oraz całe rzesze amatorów mocnych wrażeń i jeszcze mocniejszych trunków - to nie nowy skecz Monty Pythona, to życie. Nocne życie w aptece.
Czytaj więcej
