Wydawało się, że choroba się ich nie ima. Że biały kitel i stetoskop na szyi tworzą barierę, nienaruszalną świętość, przez którą żadne drobnoustroje nie przejdą. Pandemia pokazała, że ci, na których jako chorzy możemy zawsze liczyć, sami są w potrzebie.
Kolejna odsłona cyklu #zamaskowani bohaterowie, w której pokazujemy, z czym w obliczu koronawirusa muszą mierzyć się przedstawiciele zawodów medycznych. Tym razem piszemy o lekarzach, na których spoczywa niewątpliwie największa odpowiedzialność - ciężar zdrowia i życia pacjentów. Jakby tego było mało, dźwigają na swoich barkach jeszcze więcej: organizacyjny chaos, niedobory środków ochrony osobistej, ale i strach – o bliskich, pacjentów. Obawy o samych siebie? Na to nie mają czasu. Co nie znaczy, że się nie boją.
Śmierć w liczbach
Prof. Andrzej Matyja, prezes Naczelnej Rady Lekarskiej powiedział w piątkowym wywiadzie dla Interii, że zakażonych koronawirusem jest już ponad 100 lekarzy. Wielką wymowę miał zgon dr. Roberto Stelli. Jak donosi portal medonet, uznano ją za "krzyk wszystkich medyków niewyposażonych w odpowiedni sprzęt, żeby chronić samych siebie". Według gazetaprawna.pl najnowsze dane mówią o śmierci 69 włoskich lekarzy i 10 tys. zakażonych pracowników służby zdrowia. W Polsce jedną z pierwszych ofiar koronawirusa był lekarz z Kielc. Choć był zarażony, to nie COVID-19 go zabił. Zrobiła to fala hejtu.
Na razie to wyjątek, choć oczywiście podczas wielogodzinnych dyżurów relacje z pacjentami bywają trudne, zwłaszcza teraz. Głównie w przestrzeni publicznej lekarze spotykają się z zarzutami, że są „łakomi na kasę” i to ona, a nie pacjent się liczy.
- To bzdura, dziś tę partyzancką wojnę prowadzą ci, którzy zostali, ci, którzy nie okopali się w zamkniętych prywatnych przychodniach – podkreśla Anna, pediatra. - Ale ci, którzy mimo obelg, środkowych palców pokazywanych od lat wszystkim pracownikom ochrony zdrowia zwłaszcza przez rząd, nadal tu są. I leczą.
Informacyjny chaos
Zmorą lekarzy jest chaos. Brakuje procedur, informacji, wytycznych dotyczących postępowania z pacjentami. Lekarze na własną rękę próbują tłumaczyć europejskie i światowe schematy.
- Po trzech tygodniach występowania choroby w Polsce GIS z Ministerstwem Zdrowia mogłyby już taki schemat stworzyć – uważa Piotr, anestezjolog.
- Pierwsze tygodnie epidemii zaowocowały chaosem w działaniu, w komunikacji, w planowaniu – wtóruje mu nasz pediatra. - Procedury są tworzone z dużym opóźnieniem. Z góry nie idą żadne konkretniejsze wytyczne. Lekarze wspierają się i wymieniają pomysłami, spostrzeżeniami, radami na zamkniętych grupach w social media. Naprawdę prowadzimy wojnę podjazdową z pandemią.
Ogromne niedostatki
Lekarzom brakuje sprzętu i środków ochrony osobistej m.in. maseczek i przyłbic, a także testów. Wielu kupuje je na własną rękę lub otrzymuje od wolontariuszy.
- Pracuję w dużym szpitalu klinicznym. Oddział zabiegowy. Co jest najważniejsze dla dyrekcji szpitala? Realizacja planowych procedur kosztem narażania zdrowia personelu oraz pacjentów. Brak elementarnych środków ochrony osobistej, a próby odmowy pracy w takich warunkach kończą się telefonami od dyrekcji oraz informacjach o możliwych konsekwencjach. Dramat – podsumowuje Marcin, ortopeda i wskazuje na kolejny problem związany z koronawirusem: szpitale nie są architektonicznie przygotowane na izolację pacjentów.
- Co z tego, że izolacja jest na poziomie personelu, jak system wentylacji jest wspólny i spływ powietrza z OIOM znajduje się na izbie przyjęć – mówi. - Personel narażony na COVID-19 powinien mieć możliwość wykonania testów… Ale tych nie ma.
Brak dostępu do środków ochrony osobistej zmusza wielu lekarzy do rezygnacji z bezpośrednich badań. Jeśli mają leczyć, to przez telefon. Problem w tym, że trudno wówczas o rzetelną diagnozę.
- Powinnam zmieścić się z badaniem poniżej 15 minut – mówi pediatra. - Takie są zalecenia Polskiego Towarzystwa Medycyny Rodzinnej. Ale w przeciwieństwie do większości POZ nie wyobrażam sobie leczenia dzieci tylko na telefon. Takiego małego człowieka trzeba obejrzeć. Ocena rodziców bywa nieadekwatna. W szpitalu już pojawiają się dzieci leczone od dwóch tygodni na telefon. Diagnoza - czasem ciężkie zapalenie płuc, czasem zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. Telemedycyna i pediatria to niebezpieczne połączenie.
Poważnym problemem jest również brak krwi na zabezpieczenie zabiegów, brakuje również respiratorów. Lekarze słyszą, że nie mogą operować pacjentów w ciężkim stanie, bo sprzęt może być za chwilę potrzebny.
- Operujemy m.in. pacjentów onkologicznych. Wiem, że część z nich z powodu przesunięcia terminu operacji umrze lub będzie żyła krócej. To jest szara strefa tej epidemii. Te zgony nie zostaną przypisane „na konto” koronawirusa. Ale to on za nie odpowiada – słyszymy od Łukasza, urologa.
Co będzie jutro?
Koronawirus uderzył również w praktyki prywatne lekarzy. Część zdecydowała się zawiesić działalność, by skupić się na pracy w szpitalach. Ci, którzy próbują działać w prywatnych gabinetach, otrzymują już jednak rekomendacje w sprawie ograniczenia liczby miejsc pracy.
- Na razie to tylko prośby, ale już nie obiecuję swoim pacjentom, że do nich przyjadę. Umawiam się najdalej na następny dzień. Nie wiem, co będzie jutro. Nikt nie wie – mówi jedna z lekarek.
To jednak nie przyszłość prywatnych gabinetów spędza sen z powiek lekarzy. Boją się o bliskich. Zdarza się, że wyprowadzają się z domu. Jeśli nie mają takiej możliwości, starają się odizolować najbardziej narażonych członków rodziny.
– Musiałam wywieźć córkę do dziadków – mówi pediatra. - Najtrudniejsza decyzja w życiu. Ale po pierwsze dałam dziadkom powód do dbania o siebie, do uważności, do rozwagi w chodzeniu po sklepach, po drugie zajęcie - żeby nie mieli czasu zamartwiać się o mnie. Po trzecie bezpieczny azyl w małym mieście i mnóstwo miłości dla młodego. Choć serce pęka.
- Sprzętu, sprzętu, sprzętu i jeszcze raz informacji…
…to odpowiedź jednego z lekarzy zapytanego o oczekiwania wobec władz. Spełnienie tych przyziemnych, ale niezbędnych wymagań zapewniłoby medykom choćby namiastkę spokoju i poczucia kontroli. Może nawet pozwoliłoby opanować strach. Tymczasem na razie przeważa złość.
- Oczekiwania wobec władz? Brak oszukiwania ludzi co do ilości zgonów i zachorowań – odpowiada nasz ortopeda. - Dostarczenie środków ochrony osobistej. Posiadanie JAKIEGOKOLWIEK planu, a nie wszechobecny chaos! Nawiązanie dialogu między ministrem zdrowia a lekarzami. Długofalowo konieczny jest wzrost nakładów na ochronę zdrowia… Każdy z nas boleśnie się przekona prędzej czy później o tym, jak bardzo niedofinansowana jest ochrona zdrowia w Polsce.
- U nas brakowało sprzętu, zanim się ta cała akcja zaczęła - mówi nam anestezjolog. - A warto dodać, że pracuję w szpitalu, który i tak stara się dbać o sprzęt. Są ośrodki, w których nie ma nic i decydenci mają to totalnie dupie. Jak epidemia się rozkręci, to będziemy rekordzistami w liczbie zakażonego personelu.
autor: Artur Olewiński
POLECAMY
