Rzecznik Praw Obywatelskich wystąpił do Ministra Zdrowia i Głównego Inspektora Farmaceutycznego w sprawie procederu, który spowodował niezagwarantowanie pełnego, nieprzerwanego dostępu do leków ratujących zdrowie i życie pacjentów. Trudności te są przyczyną niepokoju pacjentów o ich zdrowie i życie. W efekcie dochodzi m.in. do przesuwania terminów operacji.
Adam Bodnar wskazuje, że mimo zwiększonych dostaw leków (określonego przez producentów na podstawie dotychczasowego zapotrzebowania) - znacznie obniżyła się dostępność wybranych leków. Z biegiem lat proceder ewoluował do coraz bardziej skomplikowanych form w celu obejścia przepisów, które zmierzały do ograniczenia skali zjawiska. Zdaniem RPO obecnie w mechanizm ten zaangażowane są nie tylko apteki i hurtownie, ale wszystkie inne podmioty stanowiące ogniwa pośrednie. Chodzi o hurtownie pozyskujące leki z rynku detalicznego, prowadzące dalszy nimi obrót oraz wywożące je za granicę, a także wszelkie podmioty uprawnione do nabycia produktów leczniczych np. szpitale.
Zdaniem RPO nowelizacja Prawa farmaceutycznego z 12.07.2015r., która wprowadziła karę do 500 tys. niewiele zmieniła, gdyż wraz z nowymi zapisami inspekcja nie otrzymała ani narzędzi ani środków do tego, by odpowiedzialność tę egzekwować.
Zdaniem RPO nowelizacja Prawa farmaceutycznego z 12.07.2015r., która wprowadziła karę do 500 tys. niewiele zmieniła, gdyż wraz z nowymi zapisami inspekcja nie otrzymała ani narzędzi ani środków do tego, by odpowiedzialność tę egzekwować.
Można stwierdzić, że pacjentom nie zapewniono pełnego dostępu do leków ratujących ich zdrowie oraz życie. Pragnę wskazać, że to na władzy publicznej spoczywa konstytucyjny obowiązek rzeczywistego zapewnienia warunków realizacji prawa do ochrony zdrowia, które nie może być traktowane jako uprawnienie iluzoryczne.
Adam Bodnar - Rzecznik Praw Obywatelskich
Propozycje rozwiązań ze strony Rzecznika to:
- Zapewnienie kompleksowego monitorowania obrotu deficytowymi produktami leczniczymi.
- Skoordynowanie działań nadzorczych wojewodów w zakresie nadzoru nad podmiotami prowadzącymi działalność leczniczą, które skupują duże ilości produktów leczniczych zagrożone brakiem dostępności - w sytuacji podejrzenia, że nie są one wykorzystywane do udzielania świadczeń zdrowotnych.
- Wprowadzenie niskich cen efektywnych uzyskanych za pomocą instrumentów dzielonego ryzyka, natomiast dla eksportu - wysokich cen urzędowych.
- Wzmocnienie kadrowe i finansowe Inspekcji Farmaceutycznej.
- Podjęcie ścisłej współpracy z policją w celu wyeliminowania lub ograniczenia zgłaszanych przez Inspekcję Farmaceutyczną utrudnień w wykrywaniu nielegalnego obrotu lekami (ukrywanie i fałszowanie dokumentów, niewpuszczanie inspektorów do kontrolowanych placówek).
- Zintensyfikowanie współpracy Inspekcji Farmaceutycznej oraz Krajowej Administracji Skarbowej, w szczególności co do ujawniania dokumentów (faktur) dotyczących obrotu lekami oraz ustalania faktycznego obrotu nielegalnie zbytych leków w celu nałożenia kary pieniężnej.
