Od stycznia w aptekach dostępny jest susz marihuany. Spółka, która wprowadziła go na rynek, przymierza się do udostępniania kolejnych produktów polskim pacjentom. W URPL są też ponoć wnioski innych firm chcących sprowadzać marihuanę do naszych aptek, jednak urząd obejmuje tajemnicą
wszelkie informacje na ten temat.
Dostępny dziś w aptekach susz charakteryzuje się 19-procentowym stężeniem THC, kannabinoidu mającego działanie psychoaktywne. Jego pojawienie się na rynku wzbudziło zadowolenie i jednocześnie krytykę, bo taki produkt nie odpowiada potrzebom wszystkich chorych. Wysoka zawartość THC i bliska zeru zawartość CBD (kannabinoidu niemającego działania psychoaktywnego) powoduje, że dostępny susz nie pomoże na przykład chorym z padaczką lekooporną. A przecież to między innymi o nich
mówiło się bardzo wiele, gdy ważyły się losy przepisów legalizujących marihuanę stosowaną w celach medycznych na polskim rynku.
mówiło się bardzo wiele, gdy ważyły się losy przepisów legalizujących marihuanę stosowaną w celach medycznych na polskim rynku.
JEDEN PRODUKT, NIKŁA WIEDZA
Oprócz niedostępności produktów o różnej zawartości THC i CBD problemem
polskiego rynku jest dziś i to, że lekarzom i farmaceutom brakuje wiedzy na temat marihuany i możliwości jej wykorzystania w leczeniu. Lekarze nie wiedzą, w jakich schorzeniach i na jakich ich etapach warto rozważyć
stosowanie takich produktów. Sativex, jedyny legalny dostępny w aptekach od kilku lat lek zawierający marihuanę, nie jest w tej kwestii dobrą wskazówką. Zgodnie ze wskazaniem może być stosowany w leczeniu bólu neuropatycznego u dorosłych w przebiegu stwardnienia rozsianego. Owszem, w praktyce stosowany bywa i w innych sytuacjach, między innymi u chorych onkologicznie. Jednak nieliczni lekarze przepisują go pacjentom.
polskiego rynku jest dziś i to, że lekarzom i farmaceutom brakuje wiedzy na temat marihuany i możliwości jej wykorzystania w leczeniu. Lekarze nie wiedzą, w jakich schorzeniach i na jakich ich etapach warto rozważyć
stosowanie takich produktów. Sativex, jedyny legalny dostępny w aptekach od kilku lat lek zawierający marihuanę, nie jest w tej kwestii dobrą wskazówką. Zgodnie ze wskazaniem może być stosowany w leczeniu bólu neuropatycznego u dorosłych w przebiegu stwardnienia rozsianego. Owszem, w praktyce stosowany bywa i w innych sytuacjach, między innymi u chorych onkologicznie. Jednak nieliczni lekarze przepisują go pacjentom.
Wiedzy na temat marihuany nie mają też farmaceuci. Trudno w związku z tym oczekiwać, by nagle zaczęli z surowca dostarczanego do aptek wytwarzać jakieś produkty. A to właśnie one pozwoliłyby na zindywidualizowanie leczenia. W tej chwili farmaceuci prawdopodobnie sprzedają więc susz w oryginalnych opakowaniach, ewentualnie otwierają je i przekładają marihuanę do torebek, by wydać jednorazowo 1 czy 0,5 grama marihuany. Pojawienie się marihuany w aptekach ujawniło różne problemy.
INFORMACJE TRAKTOWAĆ Z DYSTANSEM
Jeden z nich – brak różnorodności produktów na bazie marihuany – mogą rozwiązać jedynie podmioty chcące być ich dostawcami.
Niestety, nie ma oficjalnych informacji o tym, jakie podmioty i kiedy złożyły wnioski o rejestrację produktów zawierających marihuanę, ile łącznie złożono takich wniosków i na jakie produkty. W kwietniu pojawiły się co prawda doniesienia, że takich wniosków jest w URPL kilka, jednak urząd nie potwierdza tych danych. Jak informuje dr Wojciech Łuszczyna, rzecznik URPL, nie jest to możliwe, bo są to dokumenty prywatne, niestanowiące informacji publicznej. Jest więc skłonny jedynie do udzielenia informacji o już dostępnym na rynku suszu. Przypomina, że jest to Cannabis sativa L.,
Red No 2, Cannabis sativa flos o zawartości THC 19 proc. (nie mniej niż 17,1 proc. i nie więcej niż 20,9 proc.) oraz CBD nie więcej niż 1 proc.
Red No 2, Cannabis sativa flos o zawartości THC 19 proc. (nie mniej niż 17,1 proc. i nie więcej niż 20,9 proc.) oraz CBD nie więcej niż 1 proc.
Innymi słowy, wszelkie medialne doniesienia o tym, kto i kiedy może wprowadzić na rynek kolejne susze marihuany albo wyciągi czy nalewki z ziela konopi, trzeba traktować z dystansem.
FRAGMENTARYCZNIE – OD DOSTAWCÓW
Fragmentaryczne informacje uzyskać można jednak od potencjalnych dostawców, a więc podmiotów, które chcą marihuanę wprowadzić na rynek. Jedną z nich jest Spectrum Cannabis, a więc ta spółka, która już dostarcza susz marihuany do aptek w Polsce. Grzegorz Ćwiek, rzecznik prasowy spółki, mówi, że złożyła ona kolejny wniosek do URPL. Jest to wniosek o dopuszczenie na rynek suszu marihuany o stężeniu THC w wysokości 10 proc. i CBD w wysokości 9 proc. – Susz ten będzie więc zawierał znacznie mniej substancji psychoaktywnych niż wcześniej przez nas sprowadzany – podkreśla Grzegorz Ćwiek. – Przeznaczony będzie dla innej grupy pacjentów; po chemio- i radioterapii, a także z chorobą nowotworową w fazie przerzutów. Chcąc wejść na polski rynek, przyglądaliśmy się zapotrzebowaniu w Europie, w tym na rynku niemieckim, który i z uwagi na
wielkość, i sytuację zdrowotną pacjentów jest dla Polski referencyjny. Na tej podstawie dokonano wyboru pierwszego produktu, w którego sprawie wystąpiliśmy do URPL w ubiegłym roku i który jest dziś w aptekach. Przyglądamy się jednak polskiemu rynkowi dalej i podejmujemy kolejne działania. Jest nim wspomniane wcześniej złożenie wniosku dotyczącego suszu o mniejszej zawartości THC, z końcem roku będziemy chcieli złożyć kolejne wnioski. Tym razem na inne produkty, a więc olejki i kapsułki. Dalej będziemy też zwiększać dostawy suszu, który już został dopuszczony do obrotu. Na przełomie kwietnia i maja ma dotrzeć do Polski 50 kilogramów. Pod koniec roku chcemy miesięcznie dostarczać 100 kilogramów suszu. Będzie to możliwe, bo w drugiej połowie roku powinny ruszyć uprawy naszej firmy w Danii, zwiększy się więc nasza produkcja suszu i krótsza będzie trasa jego dostawy.
wielkość, i sytuację zdrowotną pacjentów jest dla Polski referencyjny. Na tej podstawie dokonano wyboru pierwszego produktu, w którego sprawie wystąpiliśmy do URPL w ubiegłym roku i który jest dziś w aptekach. Przyglądamy się jednak polskiemu rynkowi dalej i podejmujemy kolejne działania. Jest nim wspomniane wcześniej złożenie wniosku dotyczącego suszu o mniejszej zawartości THC, z końcem roku będziemy chcieli złożyć kolejne wnioski. Tym razem na inne produkty, a więc olejki i kapsułki. Dalej będziemy też zwiększać dostawy suszu, który już został dopuszczony do obrotu. Na przełomie kwietnia i maja ma dotrzeć do Polski 50 kilogramów. Pod koniec roku chcemy miesięcznie dostarczać 100 kilogramów suszu. Będzie to możliwe, bo w drugiej połowie roku powinny ruszyć uprawy naszej firmy w Danii, zwiększy się więc nasza produkcja suszu i krótsza będzie trasa jego dostawy.
KWESTIA VAT
Grzegorz Ćwiek wspomina też, że jednym z przejawów aktywności firmy jest wystąpienie o interpretację wysokości stawki VAT, którą obłożona została sprzedaż suszu marihuany. Najpierw jednak, przygotowując się do wprowadzenia go na rynek, firma wystąpiła do GUS o jego kategoryzację w celu ustalenia należnego podatku. Dostała odpowiedź, że produkt powinien zostać obłożony stawką w wysokości 23 proc. To w ocenie firmy stawka zbyt wysoka, dlatego złożono do Krajowej Informacji Skarbowej wniosek z prośbą o interpretację i weryfikację poprawności nałożonego podatku.
Nie wiadomo jednak, kiedy taka interpretacja zostanie przygotowana oraz jakie będą ustalenia KIS. Czy uzna ona, że marihuana powinna zostać obłożona niższą niż 23-procentowa stawką VAT? Według Spectrum Cannabis nic nie stoi na przeszkodzie, by podatek ustalono na niższym poziomie.
To byłaby jakaś zmiana, jednak niewielka. Zmiana stawki VAT mogłaby obniżyć cenę grama suszu marihuany z obecnych 65 zł do około 60 lub 57 zł (jeśli cena brutto wynosi 65 zł, to netto w granicach 53 zł; do 53 zł trzeba by więc jeszcze doliczyć 15 proc. VAT – stąd cena rzędu 60 zł – lub 8 proc. VAT – cena ponad 57 zł). Nadal cena marihuany stosowanej w celach leczniczych
byłaby więc wysoka.
byłaby więc wysoka.
REFUNDACJA? MOŻNA JEDYNIE POMARZYĆ?
A jak wiadomo, nie ma w ogóle mowy o refundacji leczenia z wykorzystaniem marihuany. Na refundację nie mogą liczyć pacjenci stosujący Sativex. Teoretycznie może on być, co prawda, dostępny na ryczałt, ale przyznanie refundacji wymaga zgody Ministerstwa Zdrowia, a ta raczej nie jest wydawana. Także ci pacjenci, którzy otrzymali od lekarza zlecenie na docelowy import suszu marihuany, gdy takiego suszu nie było jeszcze w polskich aptekach, mogli co najwyżej pomarzyć o refundacji. To samo dotyczy pacjentów, którzy obecnie otrzymują recepty na susz marihuany.
Takie stanowisko resortu zdrowia budzi wątpliwości, bo wiadomo, dla jakiej grupy pacjentów przeznaczone są tego typu produkty. Ciężko, a nawet terminalnie chorych, by złagodzić ból i poprawić jakość życia. Często życia w ostatnich jego dniach, tygodniach, miesiącach. Szczególnie w przypadku chorób nowotworowych jest to wyjątkowo niezrozumiałe, bo koszty leków i procedur stosowanych w ich leczeniu są tak wysokie, że dołożenie do nich refundacji na marihuanę, która mogłaby ulżyć chorym w cierpieniu, nie stanowiłoby z punktu widzenia budżetu wielkiego obciążenia. A chorym pozwalałoby odchodzić godniej.
ZANIEDBANE SZKOLENIA
Niestety, w Polsce marihuana budzi wciąż tak ogromne emocje, że takie argumenty nie znajdują słuchaczy. Zapewne dlatego właśnie przepisy, dzięki którym marihuana mogła pojawić się w aptekach, uchwalono w takiej formie, by procedury wprowadzania na rynek trwały długo i były bardzo skomplikowane. Ministerstwo Zdrowia czy inne urzędy państwowe nie zadbały też o przeszkolenie lekarzy i farmaceutów. Nadal zresztą nie podejmują w tym zakresie żadnej aktywności. Pionierska była więc działalność Centrum Naukowo-Dydaktycznego Fundacji Hospicjum Onkologiczne św. Krzysztofa w Warszawie, które już w minionym roku prowadziło szkolenia z tego zakresu. Ponieważ było to, zanim pierwszy preparat został zarejestrowany na naszym rynku, gdy (podobnie zresztą jak teraz) nie było jeszcze wiadomo, jakie produkty mogą trafić do polskich aptek, szkolenia te nie mogły odpowiadać na wszystkie pytania. Problemem jest też rzetelność i wiarygodność potencjalnych szkolących. W Polsce osób mających doświadczenie w stosowaniu marihuany w procesie leczenia jest bardzo niewiele. Wspomniana fundacja korzystała na przykład z pomocy izraelskich lekarzy.
LEGALNA CZY NIELEGALNA?
Fundacja mogła się odwołać do ich wiedzy i doświadczenia, bo w innych krajach od dawna wykorzystuje się marihuanę w medycynie. W Holandii, która najbardziej kojarzy się z marihuaną, w celach medycznych dostępna jest od 2003 roku. Wcześniej – i stąd właśnie to skojarzenie – można było w Holandii kupować i zażywać niewielkie ilości marihuany w celach rekreacyjnych w specjalnych coffee shopach. W innych europejskich krajach sytuacja była odwrotna. Najpierw legalizowano marihuanę do celów medycznych, ewentualnie później pozwalano na jej posiadanie w niewielkich ilościach w innych celach.
Obecnie w większości państw zachodniej Europy jest ona więc legalna, gdy stosowana jest w celach medycznych. Tak jest na przykład u naszych najbliższych sąsiadów, a więc w Niemczech i Czechach. Jednak lista takich państw jest dłuższa. Są na niej m.in. Włochy, Austria, Norwegia, Dania, Finlandia, Macedonia, Chorwacja i Rumunia.
W innych krajach stosunek do marihuany jest rozmaity. W Rosji zdekryminalizowano posiadanie niewielkich ilości marihuany (do 6 gramów), nie został jej jednak nadany specjalny status, gdy stosowana jest w celach medycznych. Poza Europą też bywa różnie. Marihuana w jednych państwach jest całkowicie nielegalna, w kolejnych jest nielegalna, ale zdekryminalizowana, w jeszcze innych legalna, jeśli posiada się ją na własny
użytek (w różnych ilościach), legalna w celach medycznych lub nawet całkowicie legalna. W takich krajach jak USA decyzje w tej sprawie podejmują natomiast poszczególne stany, w innych sytuacja z prawnego punktu widzenia jest niedoprecyzowana.
użytek (w różnych ilościach), legalna w celach medycznych lub nawet całkowicie legalna. W takich krajach jak USA decyzje w tej sprawie podejmują natomiast poszczególne stany, w innych sytuacja z prawnego punktu widzenia jest niedoprecyzowana.
