Polacy niewątpliwie mają coraz większą świadomość, że przeterminowanych lub niepotrzebnych leków nie należy wyrzucać do kosza ze zwykłymi odpadami. Nie zawsze jednak wiedzą, że za ich zbiórkę i utylizację odpowiedzialne są gminy.
O wzroście naszej wiedzy o potrzebie specjalnego postępowania ze zbędnymi lekami świadczy między innymi fakt, że już w trakcie wpisywania w wyszukiwarkę internetową hasła „Co zrobić z przeterminowanymi...” jako jedna z pierwszych pojawia się podpowiedź „...lekami”. To dobry, ale zarazem nie najlepszy znak. Dobry, bo świadczy o tym, że nie chcemy wyrzucać niepotrzebnych leków byle gdzie, a nie najlepszy, bo odpowiedź na pytanie, co z nimi zrobić, nie jest nam podana na tacy.
A problem jest przecież poważny, bo przeterminowane lub niepotrzebne leki zaklasyfikowane zostały jako odpad niebezpieczny. Oznacza to, że nie należy wyrzucać ich ani do pojemników z odpadami komunalnymi, ani do zlewu bądź toalety. Jeśli wyrzucimy leki w nieodpowiednim miejscu, mogą trafić w ręce dzieci lub innych nieświadomych ryzyka osób i stać się zagrożeniem dla ich zdrowia, a nawet życia. Jeśli wrzucimy je do śmietnika lub kanalizacji unikniemy takiego ryzyka, ale zanieczyścimy środowisko.
ZANIEŚĆ DO APTEKI?
Coraz częściej zdajemy sobie z tego sprawę i chcemy postępować odpowiedzialnie, a więc wyrzucać leki we właściwym miejscu. Pierwsze skojarzenie – zanieść je do apteki, bo tam powinien przecież stać pojemnik na niepotrzebne produkty lecznicze – nie zawsze okazuje się trafne. Owszem, apteki mogą w zbiórce takich leków pośredniczyć, jednak obowiązek jej zorganizowania, a tym samym bezpiecznej utylizacji leków, spoczywa na gminach. Nawet jeśli w aptece stoi specjalny pojemnik na niepotrzebne leki, to zabiera je z niej gmina.
– Zgodnie ze stanowiskiem resortu zdrowia leki przeterminowane lub nieużywane sklasyfikowane są jako tak zwane odpady niebezpieczne, a tym samym nie mogą być one traktowane tak samo jak inne odpady – potwierdza Tomasz Leleno, rzecznik
prasowy Naczelnej Izby Aptekarskiej. – Dlatego wszystkie gminy są zobowiązane do ich zbiórki za pośrednictwem punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych. Apteki mogą w tych zbiórkach uczestniczyć dobrowolnie, zgłaszając się do odpowiedniego urzędu gminy – wówczas gminy mogą umieścić w aptekach swoje pojemniki na leki.
prasowy Naczelnej Izby Aptekarskiej. – Dlatego wszystkie gminy są zobowiązane do ich zbiórki za pośrednictwem punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych. Apteki mogą w tych zbiórkach uczestniczyć dobrowolnie, zgłaszając się do odpowiedniego urzędu gminy – wówczas gminy mogą umieścić w aptekach swoje pojemniki na leki.
NAJPEWNIEJ – DO PSZOK-U
W praktyce najpewniejszym miejscem, w którym można oddać niepotrzebne bądź przeterminowane leki, wcale nie powinny być apteki. Czasem specjalne pojemniki znaleźć można w obiektach gminnych lub innych budynkach użyteczności publicznej, w tym w przychodniach. Z pojemnikami stojącymi w aptekach łączy je konstrukcja, dzięki której każdy może wrzucić do nich leki, ale tylko uprawnione osoby mogą cokolwiek z nich wyjąć. Zapobiega to ryzyku, że przeterminowane leki, do tego przechowywane w niewłaściwych warunkach, trafiają w ręce osób niepowołanych.
Nierzadko może się okazać, że najłatwiej jest oddać niepotrzebne leki w punkcie selektywnej zbiórki odpadów komunalnych (gminnym PSZOK-u), w którym powinien znajdować się specjalny pojemnik na leki.
POTRZEBA INFORMACJI
Obowiązek zorganizowania selektywnej zbiórki leków nakładają na gminy przepisy ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Mówią one o tym, że gminny regulamin utrzymania czystości i porządku określa zasady prowadzenia selektywnego przyjmowania przez PSZOK-i takich odpadów komunalnych jak przeterminowane leki (rozdział 2 art. 4 pkt 2 ppkt 1a).
Z uwagi na rolę gmin w odbiorze przeterminowanych leków informacje na ten temat znajdować się powinny na stronach internetowych gmin oraz w regulaminach działania PSZOK-ów. Doskonale byłoby, gdyby znajdowały się one także w ulotkach udostępnianych mieszkańcom czy innych samorządowych informatorach oraz by wszyscy pracownicy aptek umieli właściwie doradzić w tej kwestii swoim pacjentom, bo nawet jeśli apteka nie uczestniczy w zbiórce niepotrzebnych leków, może rzeczowo i konkretnie informować o tym, co z nimi należy robić. Tylko łatwy dostęp do informacji na ten temat może spowodować, że pacjenci będą właściwie postępowali z przeterminowanymi lekami.
