Glikokortykosteroidowy, łatwo dostępny i tani środek o działaniu przeciwzapalnym, przeciwalergicznym oraz immunosupresyjnym ogłoszony pierwszym skutecznym lekiem na COVID-19. Działanie deksametzonu, bo o nim mowa, potwierdziły badania kliniczne.
Deksametazon stosowany jest już od blisko 60 lat w przypadku obrzęku mózgu, wstrząsu anafilaktycznego, astmy, a także ostrym zapaleniu dróg oddechowych. Brytyjscy naukowcy opublikowali właśnie wyniki badań, z których wynika, że jest również skuteczny w leczeniu objawów COVID-19.
Obiecujące wyniki
Badania w ramach projektu RECOVERY (Randomised Evaluation of COVid-19 thERapY) przerpowadzone zostały na Uniwersytecie Oksfordzkim na ponad 6 tysiącach pacjentów chorujących na COVID-19. Dawka 6 mg deksametazonu na dobę trafiła przez 10 dni - doustnie lub dożylnie - do losowo wybranej grupy liczącej 2104 pacjentów. Następnie ich wyniki zostały porównane z grupą 4321 pacjentów nieobjętych tą terapią. Okazało się, że aż 19 na 20 chorych wróciło do zdrowia bez konieczności hospitalizacji. Część pacjentów, która trafiła do szpitala wymagała podawania tlenu lub skorzystania z respiratora.
Po 28 dniach liczba zgonów wśród pacjentów otrzymujących deksametazon była o 35 proc. niższa w grupie korzystających z respiratora i o 20 proc. niższa wśród pacjentów otrzymujących tlen. Lek nie wykazał jednak skuteczności wśród pacjentów, którzy nie korzystali ze wspomagania oddychania. Możliwe, że deksametazon wpływa na przebieg burzy cytokinowej – nadmiernej, zagrażającej życiu odpowiedzi immunologicznej organizmu.
Hasło: "przełom"
Peter Horby, jeden z autorów badania nazwał wyniki "wielkim przełomem". O "przełomie" mówi także dyrektor generalny WHO, dr Tedros Adhanom Ghebreyesus:
To wspaniała wiadomość i gratuluję rządowi Wielkiej Brytanii, uniwersytetowi w Oxfordzie oraz wielu szpitalom i pacjentom w Wielkiej Brytanii, którzy przyczynili się do tego ratującego życie przełomu naukowego”.
Na wyniki badań oksfordzkich uczonych zareagował m.in. prof. Chris Whitty, główny doradca medyczny rządu Wielkiej Brytanii:
Jest to jak dotąd najważniejszy wynik badań dotyczący COVID-19. Znaczące zmniejszenie śmiertelności u osób wymagających tlenu lub wentylacji z powszechnie dostępnego, bezpiecznego i dobrze znanego leku. Ogromne podziękowania dla tych, którzy wzięli udział w badaniu (...). Uratuje życie na całym świecie.
Natychmiast po publikacji wyników badań Matt Hancock, brytyjski minister zdrowia zapowiedział, że deksametazon będzie stosowany we wszystkich szpitalach Królestwa w ciężkich przypadkach COVID-19 i zostanie włączony do standardowej terapii. Obecnie Wielka Brytania dysponuje liczbą ok. 200 tys. dawek leku. Koszt 10-dniowej terapii wynosi zaledwie około 5 funtów na pacjenta (równowartość ok. 25 zł). Jak informuje BBC, gdyby deksametazon stosowany był w leczeniu COVID-19 od początku epidemii w Wielkiej Brytanii, życie zachowałoby nawet 5 tysięcy pacjentów. Licząc inaczej, lek podawany pacjentom wymagającym sztucznej wentylacji pozwala na uniknięcie jednego na osiem zgonów.
Część naukowców nie podziela jednak optymizmu związanego z deksametazonem. Podkreślają, że trzeba najpierw zapoznać się ze szczegółami badania, dokumentacją kliniczną. Są również opinie, że lek hamujący reakcję immunologiczną, w tym na wirusa SARS-CoV-2, może osłabiać tempo walki z chorobą.
